www.eprace.edu.pl » schizofrenia » Schizofrenia u dzieci

Schizofrenia u dzieci

Historia badań nad schizofrenią u dzieci rozpoczyna się w 1906r. odkąd Sante de Sanctis wprowadził pojęcie „dementica praecocissima” (w 1924r. nazwę tę zmienił na „schizofrenia infantilis”).

Już od połowy XIX wieku pisano o psychozach u dzieci odpowiadającym swym obrazem schizofrenii np. Friedreich 1835, Griesiner 1845, Grüntz 1859, Morel 1860, Berkhan 1863, Kelp 1875, Emminghaus 1887, Moreau de Tours 1888, Chostenet 1890, jednakże dopiero de Sanctis wyodrębnił i opisał przypadki schizofrenii u dzieci.

W 1926 r. Homburger zwrócił uwagę na swoistość objawów u dzieci (poprzednio rozpoznawanej tylko wówczas, gdy jej objawy były zupełnie podobne jak u dorosłych. Podkreślał także konieczność dłuższej obserwacji przebiegu choroby.

W 1937r. Lutz stwierdził, że każdy okres rozwoju dziecka kładzie specyficzne piętno na obraz tej choroby.

Po II wojnie światowej coraz bardziej zaznaczają się rozbieżności w poglądach na etiopatogenezę i kryteria rozpoznawcze np. Lutz wyklucza możliwość rozpoznawania schizofrenii u dzieci z organicznymi uszkodzeniami mózgu, co jest m.in. powodem niezwykle rzadkiego rozpoznawania tej choroby w niektórych ośrodkach. T. Bilikiewicz sądzi, że obecność takich zmian nie stanowi przeszkód dla rozpoznania schizofrenii. Bender mając na uwadze trudności jakie pojawiają się w diagnostyce proponuje używanie terminu „psychozy dziecięce schizofrenopodobne”. Za górną granicę wieku rozpoznania schizofrenii dziecięcej przyjęto powszechnie 15 rok życia, Lutz granicę tę obniża do 10 r.ż. i wydaje się, że jest to podejście słuszniejsze dlatego, że poniżej tej granicy początek pokwitania jest mało prawdopodobny, powyżej 10 r.ż. możemy brać pod uwagę schizofrenię wieku pokwitania. Jednakże i ją wielu badaczy zalicza do schizofrenii dziecięcej.

Schizofrenia występuje u 0,8 - 1% osób ogólnej populacji, przy czym (wg oceny Lutza z lat trzydziestych) u 1% chorych rozpoczyna się przed 10 r.ż. Występuje znacznie częściej u chłopców niż u dziewczynek, stosunek liczbowy chorych chłopców do dziewcząt określa się jako 2:1 a nawet 3:1. Lempp (1966r.) i inni zauważyli, że na schizofrenię zapadają przede wszystkim jedynacy lub dzieci najstarsze w rodzinie.

W piśmiennictwie psychiatrycznym podkreślana jest zgodnie swoistość i odrębność klinicznego obrazu schizofrenii u dzieci w porównaniu z jej obrazem u dorosłych. Odrębność jest tym wyraźniejsza im wcześniej dziecko zachoruje. Obraz psychopatologiczny choroby ma odmienną charakterystykę dla każdego okresu rozwojowego dziecka. Im bliżej pokwitania tym większe prawdopodobieństwo do schizofrenii u dorosłych. Specyfika ta wiąże się z tym, że choroba ujawnia się w okresie, gdy osobowość dziecka zaczyna się dopiero kształtować. U człowieka dorosłego natomiast proces chorobowy wyraża się rozszczepieniem struktury osobowości już ukształtowanej.

Schizofrenię dziecięcą dzieli się zwykle na 2 grupy:

1.schizofrenię wieku przedszkolnego (3 - 6 r.ż.)

2.schizofrenię wieku szkolnego (6 - 10 r.ż.)

Ad.1. Rozpoczyna się przeważnie nieuchwytnie, ma przebieg powolny, rzadziej ostry i burzliwy. Początek psychozy przypada często na tzw. okres przekory i jest do niego bardzo podobny, przy czym u dzieci zdrowych psychicznie okres ten szybko przemija, u chorych pojawiają się dalsze zaburzenia. Dziecko traci kontakt uczuciowy z rodzicami, przestaje bawić się z dziećmi, izoluje się w samotności. Występują stereotypie ruchowe (zabawy też mają charakter stereotypowy), werbigenacje. Dziecko bywa w zachowaniu nagłe, niekiedy agresywne. Po pewnym czasie (kilka do kilkunastu miesięcy) pojawiają się zaburzenia mowy prowadzące do mutyzmu. Myślenie dziecka staje się bardzo ubogie, niekiedy pojawia się rozkojarzenie myślenia. Wyjątkowo rzadko (niemal wyłącznie po 6 r.ż.) pojawiają się objawy pozytywne (omamy, urojenia). Rozwój umysłowy ulega zahamowaniu, często regresji i to w takim stopniu, że obraz zejściowy w postaci defektu psychicznego trudno jest odróżnić od niedorozwoju umysłowego lub otępienia. Trudności diagnostyczne schizofrenii przedszkolnej komplikuje fakt, że do podobnych obrazów klinicznych prowadzi szereg innych schorzeń, m.in. schorzenia zapalne i zwyrodnieniowe mózgu.

Ad.2. Wykazuje więcej podobieństw do obrazu klinicznego spotykanego u dorosłych, objawy częściej są wyraźniejsze, częściej pojawiają się objawy pozytywne i rozkojarzenie myślenia. Występować mogą objawy katatoniczne, neologizmy. Dzieci są przeważnie apatyczne, zobojętniałe uczuciowo, tracą kontakt z otoczeniem. Mogą pojawiać się stany podniecenia ruchowego i psychicznego. Przebieg choroby jest przewlekły, prowadzi do ubytku psychicznego, przeważnie mniejszego niż przy schizofrenii przedszkolnej. Możliwe są poprawy po zastosowaniu leczenia.

Dynamika przebiegu procesu schizofrenicznego odgrywa bardzo istotną rolę w rozpoznaniu. Odróżnia się zwykle dwie lub trzy postacie przebiegu tej choroby u dzieci. Lutz (1937) wymienia np. dwie formy schizofrenii dziecięcej:

1) rozpoczynającą się skrycie, o równomiernym lub łagodnie falującym przebiegu, o obrazie raczej febefrenicznym

2) rozpoczynającą się mniej lub bardziej ostro i rozwijającą się rzutami zbliżonymi do katatonicznych.

Suchariewa (1967) wyróżnia trzy postacie przebiegu schizofrenii u dzieci:

1. rozwijającą się wolna i stopniowo, stale postępującą, bez ostrych „posuwów” i pełnowartościowych remisji.

2. rozwijającą się ostro, o przebiegu remitującym.

3. pośrednią (mieszaną), w której po krótszej lub dłuższej fazie stałego przebiegu pojawiają się rzuty psychotyczne, ale przy wyraźnie postępującym rozwoju procesu chorobowego.

Podobny podział (najbardziej odpowiadający praktyce klinicznej) zaproponowała Kaługina (1971). Na podstawie analizy przebiegu choroby u 53 dzieci w wieku od 5 do 12 lat wyróżniła następujące typy przebiegu procesu schizofrenicznego:

1. przewlekły

2. mieszany (zaznaczające się nuty psychotyczne na podłożu nieprzerwanego przebiegu)

3. periodyczny (pojawiające się ostre nuty z następującymi po nich drobnymi remisjami)

Schizofrenia dziecięca niezależnie od wieku w jakim się pojawia, wykazuje cechy wspólne podane dla schizofrenii w ogóle przez Bleulera. Są nimi: zubożenia życia uczuciowego, zaburzenia sfery myślenia. Jest to ten sam proces chorobowy co u dorosłych, jednak obraz psychopatologiczny w poszczególnych grupach wieku różni się znacznie, co jest związane głównie z różnym stopniem rozwoju psychicznego dziecka. Im wiek dziecka jest bliższy dojrzałości tym obraz kliniczny jest bardziej zbliżony do stwierdzonego u dorosłych. Im młodszy wiek dziecka tym większa atypowość obrazu klinicznego i tym większe trudności diagnostyczne, gorsze jest również rokowanie.

komentarze

Przeszukaj ePrace

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.